TỪ BI MÀ KHÔNG HÀNH ĐỘNG CHỈ LÀ MỘT TỪ VỚI BỐN CHỮ CÁI

Tác giả: Suphani Thawatchai

Dịch giả: TT. Thích Minh Trí

Tam Suphachai là chủ quầy chuyển-đổi tiền tọa lạc tại góc phố bộ hành mua bán sầm uất trong trung tâm thương mại của Thành phố Bangkok. Công việc kinh doanh của anh ấy tuy ổn định nhưng không phát đạt, ngoại trừ lúc cao điểm của mùa du lịch.

Vào thứ Năm của tuần thứ tư mỗi tháng, thường xuyên có một người phụ nữ đến quầy chuyển-đổi tiền của anh để chuyển tiền về quê nhà ở tỉnh Udon Thani. Mỗi lần đến gửi tiền, người phụ nữ ấy đều chuyển 20.000 baht.

Một ngày thứ Năm, người thiếu phụ ấy đến quầy chuyển-đổi tiền của Tam Suphachai như thường lệ. Lần này, cô chỉ chuyển 15.000 baht. “Chị không chuyển bằng số tiền như mọi lần à?”, Tam Suphachai hỏi người phụ nữ.

“Không ạ, lúc này công việc làm ăn của em không được ổn”, người phụ nữ thở dài trả lời.

Tam Suphachai đoán người thiếu phụ đang làm việc tại một trong những tiệm mát-xa gần quầy chuyển-đổi tiền của anh. Anh đã đoán chính xác. “Không đủ ạ” cô ấy nói.  Và “không bao giờ là đủ”, người thiếu phụ thốt lên.

Trong tíc tắc, lời than thở chuyển thành tiếng nấc nghẹn với những giọt nước mắt giàn giụa.

“Em phải cho con trai vào học trường tư thục nội trú. Nếu không, nó sẽ giao du chơi bời với những người bất hảo bởi vì ở nhà không có ai trông nom nó. Và em còn cần gửi tiền cho đứa em gái em đang ở nhà chăm sóc bố mẹ nuôi của nó. Lúc nào em cũng không còn lại chút gì cho bản thân”, người thiếu phụ khóc nức nở khi thổ lộ lời cuối.

Khi Tam Suphachai đang nhập những chi tiết giao dịch vào máy tính, anh chưa thể giúp đỡ nhưng cảm thấy ái ngại trước hoàn cảnh của người thiếu phụ.

“Hãy mạnh mẽ lên chị ạ. Hãy tin vào sự yêu thương tử tế. Chị có một tấm lòng lương thiện. Những điều tốt đẹp sẽ đến với chị ngay thôi mà.” Đó là tất cả những gì mà Tam Suphachai có thể mang đến cho người thiếu phụ lúc này.

Khi Tam Suphachai đưa cho người phụ nữ ấy giấy biên nhận chuyển khoản, cô chắp tay vái chào và ngỏ lời xin lỗi vì không kiềm chế được cảm xúc của bản thân nên đã làm phiền đến anh.

Một tháng trôi qua, người phụ nữ ấy quay lại. Lần này cô đề nghị chuyển tiền như thường lệ 20.000 baht.

“Mọi việc ổn chứ, thưa chị?” Tam Suphachai hỏi. “Cũng vậy thôi anh ạ”, cô mỉm cười trả lời.

Sau khi hoàn tất thủ tục chuyển khoản, Tam Suphachai đưa cô biên nhận nộp tiền. Cô vội cảm ơn và chắp tay vái chào tạm biệt anh.

Năm phút sau người thiếu phụ ấy hối hả quay lại quầy chuyển-đổi tiền của Tam Suphachai. “Chắc chắn có sự nhầm lẫn nào đó”, cô nói. “Giấy biên nhận chuyển khoản này ghi 200.000 baht trong khi em chỉ đưa cho anh 20.000 baht.”

“Không có sự nhầm lẫn nào cả”, Tam Suphachai trả lời. “Chị hãy dùng số tiền đó để đảm bảo cuộc sống gia đình chị được an ổn.”

Một lần nữa người thiếu phụ xúc động, nghẹn ngào không nói nên lời, nhưng lần này với cường độ cảm xúc cao hơn. Cô lấy tay ôm mặt và khóc nức nở. Vừa nức nở, cô vừa cố gắng nói lời cảm ơn Tam Suphachai.

“Được rồi. Chị đừng nghĩ ngợi nữa. Chị hãy làm những gì có thể để đảm bảo mọi người mạnh khỏe, an ổn”, Tam Suphachai động viên người thiếu phụ.

Vào thứ Năm của tuần thứ tư của tháng sau, người thiếu phụ ấy đã không quay lại quầy chuyển-đổi tiền của Tam Suphachai. Thay vào đó, Tam Suphachai nhận được lời mời kết bạn trên trang Facebook của quầy chuyển-đổi tiền của anh. Bây giờ anh mới biết tên của người thiếu phụ ấy là Simwattana, thường gọi là Sim.

Trên FB của mình, người phụ nữ ấy đăng một số hình ảnh về quán ăn nhỏ của cô, được chụp tại tỉnh Udon Thani. Và sau đó là những hình ảnh về các món ăn như: gỏi đu đủ, gà xiên que và trà sả. Những hình ảnh này nhận được hàng chục lượt like cùng nhiều lời chúc mừng. Trên các tấm hình đăng trên FB có ghi dòng chữ: “Món gỏi đu đủ/ gà xiên que ngon nhất tỉnh Udon Thani”.

Liền sau đó là những tấm hình đăng khác xuất hiện, mô tả một nhóm du khách Nhật Bản đang nếm thử các món ăn trong quán cô. Tiếp theo là những tấm hình khác về một cặp vợ chồng “da trắng” đang giơ một ngón tay cái lên.

Và rồi một thông báo xuất hiện trên ứng dụng nhắn tin của Tam Suphachai được gửi từ Sim với nội dung: “Anh có rảnh nói chuyện với em không?”

Đến lúc này Tam Suphachai mới thật sự biết lai lịch của Sim.

Cô xuất thân trong một gia đình nghèo ở tinh Khon Kaen. Cha cô qua đời cách đây khoảng một năm trước khi mẹ cô mất lúc vừa sinh em gái cô. Vì sợ thị phi, em gái cô được cho đi làm con nuôi. Cô làm quen lại với em gái chỉ mới cách đây 2 năm.

Về bản thân, cô bỏ học trung học sau khi đang mang thai con trai ở tuổi 17. Trong khi đó, đối với người bạn đời, cô rất hiếm khi gặp mặt anh ta vì anh ta còn phải tiếp tục đi học.

Sau khi lập gia đình một năm, chồng cô bị gọi gia nhập quân ngũ 3 năm và mất liên lạc với cô trong một thời gian. Để duy trì tài chính, cô nuôi con trai đến khi nó được 3 tuổi thì cô quyết định để con trai cho gia đình chồng trông nom và đến Bangkok tìm việc làm.

Ở Bangkok, cô làm bất cứ công việc gì miễn là có thể kiếm được tiền, từ việc quét dọn, chạy bàn đến công nhân nhà máy. Nhưng số tiền mà cô kiếm được quá ít và mất nhiều thì giờ. Vì vậy, cô quyết định trở thành nhân viên mát-xa.

Trong suốt 2 năm qua, những lo toan trong gia đình bắt đầu thử thách ý chí của cô. Người chồng thất nghiệp mà cô đang hỗ trợ tài chính bắt đầu trăng hoa nên cô đã li dị anh ta. Rồi cha mẹ nuôi của em gái cô xin cô ngày càng nhiều tiền để trang trải chi phí ốm đau. Cuối cùng là đứa con trai bị bỏ rơi của cô bắt đầu trốn học và lêu lổng với thành phần bất hảo.

Cô không có nhà, tiền ít và nhất là phải một mình gồng gánh cả gia đình trên đôi vai gầy.

Trong cơn túng quẫn cùng cực, cô nhận lời đi với khách làng chơi nhếch nhác. Đó là việc làm mà cô thực sự coi thường nên cố dành ra những ngày để vào chùa tu tập thiền định nhằm “gội rửa” tội lỗi.

Trong tin nhắn cuối cùng cô nói Tam Suphachai rằng: “Em không biết khi nào và làm cách nào để có thể trả hết công ơn của anh. Anh đâu có biết rằng nhiều sinh mạng đã được anh cứu giúp. Em cảm ơn anh nhiều lắm.”

Khi Tam Suphachai chuyển tiền vào tài khoản của Sim, anh làm như vậy theo trực cảm bản năng. Từ trong sâu thẳm, anh biết đây là việc mà anh phải làm. Ngoài ra, đây là khoản tiền anh tiết kiệm thêm mà anh cũng không dùng đến nó dù thế nào đi nữa.

Nêu bật trực cảm bản năng của Tam Suphachai chính là nói đến tri giác của lòng từ bi yêu thương (metta) mà anh đã cảm nhận dành cho Sim. Nét mặt lo âu và những tiếng nấc nghẹn của người thiếu phụ ấy làm người ta có ấn tượng sai lầm rằng ai đó đã cho đi mọi thứ cô ấy có, nhưng cuộc đời thật bất công khi nó tiếp tục quăng chất thải vào cô ấy.

Là con người, cô ấy có những giới hạn chịu đựng nhất định. Nếu phải cam chịu nhiều hơn thế nữa, chắc chắn cô ấy gục ngã. Khi cô ấy gục ngã, gia đình của cô ấy cũng sẽ ngã theo.

Giáo lý nhà Phật nhấn mạnh đến hành động bất bạo động (ahimsa) và phát triển sự nhận thức về nhân quả (karmar – nghiệp). Nếu chúng ta nhìn vào nét mặt khổ đau và chỉ nhói lên lòng từ bi yêu thương (metta) thì hành động thụ động này không phục vụ mục đích thực sự nào khác ngoài sự khơi gợi lòng thương hại.

Lòng từ bi yêu thương (metta), theo nghĩa chân thực nhất, giúp tâm trí ta sẵn sàng đối mặt với khổ đau của người cam chịu bằng sự trầm tĩnh. Nếu ta chọn hành động theo sự thôi thúc từ nội tâm thì lòng từ bi khi đó sẽ sinh khởi cho phép ta giúp đỡ đối tượng mà không bị vướng mắc về cảm xúc.

Tam Suphachai không chỉ cứu giúp Sim. Anh đã cho Sim một cơ duyên để khởi sự lại và tự do đối diện với cuộc sống mà không cần cam chịu trước sức mạnh đen tối của nghịch cảnh. Từ đó, mang lại niềm hy vọng mới cho em gái Sim, cha mẹ nuôi của em gái cô và cậu con trai cô.

Quả thật, Tam Suphachai đã cứu giúp không chỉ một người. Vòng dây liên kết nghiệp báo xoay vần sâu xa. Ta không biết kết quả của việc hỗ trợ của ta sẽ đi về đâu.

Tam Suphachai có thể biết hoặc không biết. Nhưng theo ý nghĩa của đạo Phật về lòng từ bi (love), sự giúp đỡ ấy của Tam Suphachai vượt xa một từ với bốn chữ cái.

Chùa Phúc Lâm, ngày vía đức Phật A-di-đà năm Nhâm Dần (10/ 12/ 2022)

* Nguyên tác Anh ngữ:

Love without action is just a four letter word

By Suphani Thawatchai/ The Buddhist Channel

Tam Suphachai owns a money exchange counter at the corner of a heavily trafficked walkway in a Bangkok mall. His business is good but not brisk unless the high travel season kicks on.

On the last Thursday of every month in the last year or so, a lady would drop by his counter to send money back to her hometown in Udon Thani province. The amount she sends is always the same, 20,000 baht.

One Thursday she came by Tam's counter as usual. This time she was only sending 15,000 baht. "Not the usual?", Tam asked.

"No, this time business not good," she replied as she heaved a big sigh.

Tam guessed she worked in one of the massage parlor nearby, one which he got correct. "It's not enough", she says. And then she broke: "It is never enough."

Soon the whine turned to sobs and the tears started flowing.

"I have to get my son into a private boarding school. If not he will get involved with bad hats because no one is watching him at home. And I need to send money to my sister who is not working because she needs to take care of her adopted parents. I always have nothing left for myself," the last part of the sentence trailing off as her sobs got heavier.

As Tam was keying in the details of the transaction into his computer, he could not help but feel helpless at her plight.

"Be strong sister. Have faith in loving kindness. You have a good heart. Good will come soon" was all the reply that Tam could muster.

As Tam passed the transfer slip to her, she placed her palm in a "wai" and apologised for causing inconvenience to him due to her emotional breakdown.

A month passed and the lady came back again. This time she requested the regular transfer for 20,000 baht.

"Everything OK?" Tam asked. "Same same," she smiles back.

After completing the procedural steps of accepting her transfer, Tam passed her the payment slip. She thanked Tam quickly and with folded palms bid him farewell.

Five minutes later, she came back to the counter. "There must be some mistake," she said. "The transfer slip here says 200,000 baht. I just gave you 20,000."

"No mistake," Tam said. "Please use the money and make sure your family is safe."

And for the second time, she broke down. This time with higher intensity. She covered her face with her hands and sobbed uncontrollably. Between sobs she tried to muster a thank you. Kap... (sob)... koon... (sob,sob,sob).... ka.... (sob, sob).

"It's OK. No worries. Do what you can and make sure everyone is well and safe," Tam consoles her.

On the last Thursday of the next month, the lady didn't turn up at Tam's counter. Instead he received a friend's request on his shop's Facebook page. Now he knows her name - Simwattana or simply Sim.

On her FB, she posted some images of a small shop. It was taken in Udon Thani. And then some pictures of food: Somtam, Skewered chicken, Lemongrass tea. The posting was followed by tens of likes, with many messages of congratulations. On that FB post, the following text accompanied the pictures: "The best somtam / skewered chicken in Udon Thani!"

Soon after another posting came up, featuring a small group of Japanese tourists sampling her food. And then another of a "farang" (caucasian) couple showing thumbs up.

And then a notification appeared on Tam's messenger app. "Free to chat?" It was from Sim.

And this was when Tam fully knew who Sim was.

She came from a poor family from Khon Kaen. Her father passed away about a year ago while her mother died while giving birth to her sister. Because of the stigma, her sister was given away for adoption. It was only 2 years ago that she got reacquainted with her sister.

As for herself, she dropped out of high school after getting pregnant with her son at the age of 17. While the boy married her, she hardly got to see her husband as he had to continue his schooling.

A year after marriage, he was conscripted for military training for 3 years and lost touch with her for a while. To stay afloat financially, she took care of her son till she he was 3 years old, when she decided to leave him with the in-laws so that she could find work in Bangkok.

There she worked on what ever she can to earn money: cleaner, waitress, factory worker. But the money was too little and the hours long. And so she decided to become a masseuse.

During the last two years, domestic troubles began to test her resolve. First her unemployed husband whom she was supporting financially started an affair and she left him. Then her sister's adopted parents began asking her for more and more money for medical expenses. And finally, her neglected son began skipping school and hanging out with uncomely friends.

She had no home, little money and had to practically bear the family's burden alone.

In desperation, she took offers from slimy clients to provide sexual services. It was something she truly despised and tried spending days in the temple meditating to "cleanse" her sins.

Her last line in her message was, "I don't know when and how I can repay you. You have no idea how many lives you have saved. Thank you."

When Tam made the money transfer into Sim's account, he did so out of gut instinct. Deep inside, he knew this was something he had to do. Besides, the amount were extra savings which he was not using anyway.

Underlining his gut feeling was the sense of "metta" (loving kindness) he felt for Sim. Her troubled face and the sobs belie someone who had given everything she has, but life being unfair it continues to throw "shit" at her.

Being human, there are only certain limits which she could bear. Anything more will break her down. And when she goes, her family go down as well.

Buddhist teaching emphasizes non violent actions (ahimsa) and to develop an appreciation of cause and effects (karma). If we look at the face of suffering and just radiate "metta", this passive action serves no real purpose other than to elicit pity.

Metta in the truest sense readies our mind to face the suffering of the sufferer with equanimity. Should we choose to act upon our inner urge to give help, the compassion which then arises will enable us to help without being emotionally entangled.

Tam didn't just saved Sim. He gave Sim an opportunity to start anew, and the freedom to face life without needing to submit to dark forces of adversity. From there, there is renewed hope for Sim's sister, her adopted parents and her son.

Indeed Tam helped more than one individual. The karmic link traverses far and deep. You don't know where the consequences of your given assistance lands on.

Tam may or may not know it, but in the Buddhist meaning of love, it goes beyond the four letter word.

Nguồn: https://www.buddhistchannel.tv/index.php?id=7,13284,0,0,1,0